In het plaatsje Krewerd stond ooit een prachtig huis. In de tweede helft van de dertiende eeuw woonde hier de rijke Tyadeke met haar zoon Menco. Ze waren met zijn tweeën omdat Menco’s vader was overleden na een mislukt rondje paardrijden. Op een dag werd zoon Menco plotseling erg ziek. Zijn moeder bad voor zijn genezing. Het zag er niet goed uit. Maar Tyadeke bad en bad en bad en beloofde heilig dat als Menco nog zou genezen, zij een kapel zou laten bouwen in Krewerd. Die was er namelijk nog niet. Ja, knikte ze, ze zou een kapel stichten op eigen grond, van haar eigen geld. En ze zou ook nog het jaarsalaris voor de priester betalen. En wonder boven wonder, Menco knapte op en herstelde volledig. Hij was weer gezond.
Maar de kapel werd niet gebouwd. Tyadeke ‘vergat’ haar belofte, of schoof haar plichten steeds verder voor zich uit. Ze had zichzelf inmiddels een ander, ietwat dringender doel gesteld: om Menco aan de vrouw krijgen. Hij was al bijna dood geweest, vrouw- en kinderloos, dus om dit de volgende keer te voorkomen was het hoog tijd voor huwelijk en kinderen. Mind you, Menco was toen waarschijnlijk nog maar in zijn vroege tienerjaren. Dat deed er niet toe bij Tyadeke. Ze had de desbetreffende vrouw al op het oog: de jonge, edele Tete.
Bloesem in Krewerd, een klein en achteraf-gelegen dorpje in het noordoosten van Groningen, enkel te bereiken door twee kleine slingerweggetjes.
Tete woonde met haar moeder in Loppersum. Zij was een mooie en slimme dame van goede afkomst. Ook Tete was ziek geweest. Haar vader Geiko was deken en had de heilige belofte gedaan dat als Tete zou genezen, zij in het klooster zou gaan. Toen Tete genas ging Geiko ging dood. Geiko’s weduwe, en dus Tete’s moeder, Thialdis, had er geen zin in om haar jonge dochter naar het klooster te sturen. Ook deze belofte werd dus niet nagekomen, net als de kapel in Krewerd.
Tot geluk van beide moeders, die, laten we eerlijk zijn, beide wel een beetje als boosaardige en bemoeizuchtige tuthola’s overkomen, werden Menco en Tete echt verliefd. Al snel was Tete zwanger. Maar het noodlot sloeg toe. Menco werd weer ziek en stierf dit keer. Hun kindje werd te vroeg geboren en stierf ook. Tete keerde intens verdrietig terug naar het huis van haar moeder. Ze stierf van verdriet, maar niet voordat zij op haar sterfbed haar vader’s erfenis schonk aan klooster Bloemhof (inderdaad, dat klooster van abt Emo).
Een mereltje in Krewerd
Tyadeke en Thialdis stonden na deze tragedie als kemphanen tegenover elkaar. Thialdis was boos op klooster Bloemhof en claimde dat de erfenis nu aan haar toeviel. Ook meende ze aanspraak te maken op de erfenis van Menco. Er brak een heftig conflict uit over de erfrechten. De twee vrouwen waren zó vijandig dat hun leven werd beheerst door haat. Hierdoor kwam Tyadeke tot inkeer en besloot alsnog de kapel te bouwen. Precies zoals ze al die jaren geleden had beloofd: op haar eigen grond, van haar eigen geld. Op deze wijze lostte ze haar oude gelofte in en kon ook zij zonder gewetensbezwaren sterven. God had haar vergeven.
Is dit verhaal nou een boel lariekoek? Aan de ene kant, natuurlijk is dit een eeuwenoud verhaal, en de feitelijke waarheid is dan altijd iets waar over getwijfeld kan worden. Aan de andere kant, het staat te lezen in het Kroniek van Klooster Bloemhof, en is wel rond dezelfde tijd opgeschreven. Het doel van de tekst is wel heel duidelijk: God laat niet met zich spotten en zorgt ervoor dat gedane beloftes gehouden dienen te worden. Belofte maakt schuld.
De kerk van Krewerd, gesticht door Tyadeke. Een groot gebouw voor een dorpje met een kleine 100 inwoners.
Bronnen
- Kroniek van het Klooster Bloemhof. ‘‘Over de kapel van Krewerd en hoe zij werd gesticht.’’ https://books.google.nl/books?id=rx6P48yex4oC&printsec=frontcover&dq=kroniek+klooster+bloemhof&hl=en&sa=X&ei=m1JBVbTgDI7tO7WigaAE&ved=0CCQQ6AEwAA#v=onepage&q=kroniek%20klooster%20bloemhof&f=false
- Sillius. ‘‘Grunneger Bladzieden.’’ http://www.sillius.nl/groningana/
- Stichting Dorpsbelangen ‘de Drie Maren’. ‘‘De Mariakerk in Krewerd.’’ http://www.holwierde.net/geschiedenis/de-mariakerk-in-krewerd-een-ommelander-kleinood/
- Stichting Oude Groninger Kerken. ‘‘Krewerd: Kerk Krewerd.’’ https://www.groningerkerken.nl/kerken/print_kerk.php?id=16
Geen opmerkingen:
Een reactie posten